De hippische Jeugd van tegenwoordig: bodyprotectors en safespaces

Afgelopen week deelde ik een post van de 23 jarige Engelse Lucy. Een post waarin ze aangeeft niet meer gemotiveerd te zijn in de paardensport. Ik werd in haar post getriggerd door deze zin: 

"Ik ben klaar met een sport waar geld het talent inhaalt, waar paarden meer kosten dan auto's en vrachtwagens meer kosten dan huizen. Een sport die gelijkheid predikt, maar elitarisme bevordert." 

Haar post is inmiddels zo'n 3500 keer gedeeld is en er zijn duizenden reacties op gekomen van mensen die zich herkennen in haar verhaal. In het gevoel van desillusie, de prestatiedruk en de ongelijkheid. Ze voelen zich niet meer verbonden met de sport, terwijl ze er eens juist zo veel van hielden. Opvallend in de reacties is dat daar ook mensen tussen zaten die zelf als professional of op hoog niveau actief waren. Wanneer je echt even de tijd neemt om door alle reacties onder het orgineel te scrollen, dan kun je daaruit opmaken dat veel mensen vinden dat ze met sport geen recht meer doen aan hun paard en hun horsemanship.  

Ik deelde de post als wake-up call voor de paardensport. Lucy vertegenwoordigd een geluid, een beleving die bij heel veel mensen leeft. Ook veel Nederlanders herkennen zich in haar post. Maar er was ook kritiek en gemopper. De ‘jeugd van tegenwoordig’ zijn vooral aanstellers, verwend, niet loyaal en hebben te hoge eisen. Het leven is nu eenmaal niet eerlijk, dus daar moeten ze maar mee leven.  

De hippische jeugd van tegenwoordig

Dat de ‘jeugd van tegenwoordig ‘anders’ is klopt. Dat zeggen ook onderzoekers. De opkomende generatie Z (geboren tussen 1995 en 2015) is wezenlijk anders dan die van voorgaande generaties. Zo is generatie Z mentaal kwetsbaarder en verlangt veel meer naar veiligheid. Dit vertaalt zich naar de omgang met paarden. Ze zijn niet alleen intolerant voor allerlei allergenen, maar ook voor ongemak. Ze vermijden iedere vorm van confrontatie, stress of spanning. Zij willen niet alleen zelf graag binnen hun eigen comfortzone blijven, maar projecteren dit ook op het paard. Hun omgang met het paard is veel minder onbevangen en veel meer risicomijdend. Waar veel zaken in de dagelijkse omgang met paarden voor oudere generaties vanzelfsprekend waren, iets wat je leerde door het gewoon te doen, kunnen dat enorme struikelblokken zijn voor opkomende generaties. Denk aan hoeven krabben, trailerladen, wassen en poetsen of het paard langs iets engs begeleiden. Voor hen onverwachte reacties van een paard zien zij eerder als een probleem met een oorzaak buiten zichzelf. Dan dat zij dit zien als inherent aan het proces in de juiste afstemming vinden met het paard. Hier wordt ook handig op ingespeeld door de commercie die in het probleempaard een nieuw verdienmodel heeft ontdekt.  

Bodyprotectors en safespaces 

Fysiek ontwikkelt de jeugd nu ook zich anders. Gemiddeld genomen bewegen zij minder, kampen vaker met overgewicht, welvaartziekten en psychosociale problemen. Waar kids in de jaren '80 en ‘90 hun cap netjes hielden voor de wedstrijden en in galop door de berm naar de clubles gingen, hult GenZ zich in KEP's en bodyprotectors. De veiligheid die generatie Z nastreeft is niet alleen op fysiek gebied, maar ook op emotioneel gebied. Zij zijn mentaal minder weerbaar en kunnen niet goed omgaan met afwijkende meningen en emotionele onderwerpen. Waar oudere generaties gewend waren om na je proef naar de auto van de jury te lopen voor ‘commentaar’, of gewend waren zonder weerwoord commando's op te volgen van de instructeur is dit echt een no-go voor Generatie Z. Doordat zij emotioneel kwetsbaarder zijn dan voorgaande generaties, zijn zij sneller geneigd om iedere vorm van persoonlijk contact te vermijden. GenZ trekt zich op hun slaapkamer terug in hun online safespaces met alleen maar gelijkgestemden. Daar worden zij niet met kritiek en afwijkende meningen geconfronteerd en vinden zij steun en een luisterend oor. 

Special snowflakes 

We kunnen minachtend spreken over de opkomende generatie. Vinden dat ze geen mentaliteit hebben en dat ze ‘special-snowflakes’ zijn. Maar dat brengt je niet dichter bij de oplossing. Het is namelijk geen onwil. Zij zijn slechts het product van de maatschappij waarin ze opgroeien. Waarbinnen ontwikkelingen en gebeurtenissen elkaar in een razend tempo opvolgen. In de wereld om hen heen verandert alles te snel om nieuwe routines te kunnen ontwikkelen of tot reflecties te kunnen komen.  

Daar komt ook bij dat de huidige millenials en GenZ door de Covid pandemie in een versnelde sociale crisis zijn gekomen. Zij zijn de generatie die het naar verwachting voor het eerst slechter zullen hebben dan hun ouders. Zij hebben nauwelijks kans op de woningmarkt, hebben vaak torenhoge studieschulden en ervaren heel veel onzekerheid in het dagelijks leven. Dit maakt dat de opkomende generaties steeds meer weerstand hebben tegen het kapitalisme. Zij willen geen slaaf zijn van de economie. Dit zie je ook terug in hun houding op de werkvloer en in het bedrijfsleven. Veel van hen kiezen liever een goede balans tussen werk en privé dan voor een bloeiende carrière met een grote kans op een burn-out. Millennials en Gen-Z’ers doen massaal aan quiet quitting, wat inhoudt dat ze stoppen met overuren maken als daar geen compensatie voor is. 

Ze geloven niet meer in sprookjes 

Waar de milennials nog vooral dachten dat de hele wereld om hen draaiden, is GenZ volgens onderzoekers veel realistischer. De geloofwaardigheid van het ‘maakbare succes’ verhaal van de kapitalistische paardensport neemt in rap tempo af. En geef ze eens ongelijk, want het is ook geen geloofwaardig verhaal meer. Vandaag de dag is het paard een product en de sport de etalage. Hippisch succes is te koop. De paardensport promoot gelijkheid, maar het is steeds meer een feestje van de elite. Waarin de gewone man een figurant is geworden. Opvulling van het programma en de tribune. En dat beseffen de opkomende generaties heel goed. Bij deze generatie gaan de hakken in het zand. Zoals zij zelf geen slaaf van de economie willen zijn, willen zij hun paard ook niet zien als een product. Zij zijn klaar met ‘fast-competitions’ en de ratrace naar meer, beter, sneller en hoger.  

Vervreemding van de topsport 

Wat gaande is, is niet uniek voor de paardensport. Maarten Bottenburg, hoogleraar en sportsocioloog stelt in zijn rapport “Top- en breedtesport: een siamese tweeling?” dat de topsport steeds meer vervreemd van de gewone sterveling. Ook bij andere sporten zie je dat topsport steeds meer een internationale concurrentiestrijd is, die alleen is weggelegd voor de elite en professionals. Waarbij er ook, steeds meer dan in de breedtesport, sprake is van overbelasting, grensmanipulatie, toenemende kosten en een sterke afhankelijkheid van media en commercie. Berichten in de hippische media over een Japanner met een budget van 4 miljoen voor een Grand Prix paard, daarvan kan de gewone man zich geen voorstelling meer maken. Dat soort berichten zorgen voor vervreemding. En wanneer er in de berichten over deze elitaire soap verder met geen enkel woord gerept wordt over hoe het nu met het paard is, zorgt dit ook nog eens voor verontwaardiging. Het bevestigd keer op keer de rol van het paard als product. En niet als een levend wezen, een vriend. 

Daling aantal breedtesporters 

Topsport zou een aanjaagfunctie voor de breedtesport moeten hebben. Maar het huidige verhaal zorgt voor vervreemding en een verlies van verbondenheid. Op wedstrijden in veel regio's zijn er amper nog ponyruiters te bekennen. Dit is ook terug te zien in de cijfers van de KNHS. In 10 jaar tijd is het aantal startpassen met bijna een derde (!) afgenomen. In 2011 waren er nog 69.500 ruiters met een startpas, terwijl er in 2021 nog maar 49.509 ruiters met een startpas waren. Deze daling kan niet alleen maar door Covid verklaard worden. De daling is al ingezet ruim voor Covid. Sterker nog, het aantal startpassen is in het jaar dat alles weer openging nog iets verder gedaald. En dat terwijl het aantal ruiters en paarden in Nederland niet is afgenomen maar toegenomen. 

Wil je geluk of gelijk? 

Door insiders van de sport wordt deze beleving vaak weggezet als aanstellerij en overgevoelig gedoe. Critici hebben er geen verstand van. Maar het maakt niet zoveel uit of ze gelijk hebben. Als jij belang hebt bij het voortbestaan van paarden(top)sport, omdat je topsportpaarden fokt, dikke commissies opstrijkt in de handel of een trainingsstal hebt. Dan is het beter dat je deze beleving wel serieus gaat nemen. Want jouw business is uiteindelijk ook afhankelijk van de breedtesport. Onder de opkomende generaties bevinden zich jouw nieuwe klanten, werknemers, ruiters en trainers. En zelfs al bestaat jouw klantenkring alleen maar uit elite, dan kun je je afvragen hoelang die het spelletje nog leuk blijven vinden als er niemand meer op de tribune zit.  

Nu de millenials en GenZ massaal aan het afhaken zijn op het verhaal van de (top)sport, is het nog maar de vraag of jij straks nog nieuwe ruiters gaat vinden die jouw paarden gaan opleiden. Grote kans dat die zeggen: beste boomer, dankjewel voor je aanbod, maar zoek maar een andere crashtestdummy die voor kost en inwoning en een uurtje les in de week op jouw jonge toppers gaat stunten zodat jij er dikke winst op kan maken. Of die tegen een minimum loon weken van huis willen zijn naar internationale concoursen en willen slapen in vrachtwagens zonder te worden gecompenseerd voor alle overuren.  

Innovatie ontstaat in de breedtesport 

Vanuit de gevestigde orde wordt vaak een beetje lacherig gekeken naar alternatieve stromingen en disciplines binnen de semi- en ongeorganiseerde paardensport. Maar in de regel komt innovatie niet vanuit de topsport, maar juist vanuit de breedtesport. Als we naar andere sporten kijken dan zien we dat steeds opnieuw vanuit de breedtesport nieuwe sporten tot ontwikkeling komen. Deze sporten beginnen in het klein en op een laag beoefeningsniveau. Na verloop van tijd bereiken deze sporten een steeds breder en hoger niveau en groeien uiteindelijk uit tot een volwaardige sport, met breedte- en topsportniveau. Binnen de paardensport zie je disciplines als TREC, Working Equitation en Horse Agility snel in populairiteit toenemen.  

Verandering is de enige constante 

Hoewel volgens Maarten Bottenburg breedtesport wel zonder topsport kan voortbestaan als het gaat om humane sporten, is dat voor de paardensport nog maar de vraag. Door het geluid van een hele opkomende generatie niet serieus te nemen en vast te houden aan eigen belangen, principes en tradities, drijf je ze rechtstreeks in de armen van dierenactivisten en clubs die er op uit zijn om sport met paarden te verbieden. Het feit dat zij steeds meer gedesillusioneerd raken maakt ze vatbaar voor activistische en revolutionaire ideeën. Als onder de aanhoudende druk en lobby van dierenactivisten één sportdiscipline binnen de paardensport verboden raakt, dan is de kans groot dat er een sneeuwbaleffect ontstaat. En binnen no-time alle vormen van sport, maar ook recreatie met paarden verboden zal raken. En dan hebben we allemaal verloren.  

We.Need.A.New.Story

Zoals keer op keer in de evolutie is gebleken, overleven niet de sterkste en machtigste. Maar de slimste, die zich het snelst weten aan te passen. Wil de paardensport over 10 jaar nog bestaansrecht hebben, zal zij zich heel snel moeten gaan aanpassen aan de veranderende beleving van opkomende generaties. Onder andere door nieuwe stromingen en disciplines te gaan omarmen. Door het verhaal van de sport en het georganiseerde aanbod aan te laten sluiten op de beleving van GenZ. Door te zorgen dat elke schijn van politieke en commerciële belangenverstrengeling vermeden wordt. Met het paard als vriend in de hoofdrol, en niet als product.